Geschreven door Jan van der Borden. Jan was 31 jaar lang actief als KNO-arts.

Heb je vaak het gevoel dat er iets achter in je keel hangt? Moet je regelmatig schrapen of kuchen, of voel je een vervelend drukkend gevoel. Dan heb je mogelijk last van slijm (ook wel mucus genoemd) achter in je keel. We noemen dat een postnasale drip. Hoe ontstaat dit verschijnsel en wat kun je ertegen doen?

Wat is de postnasale drip?

In je neus wordt elke dag tot wel 500 milliliter (ml) slijm aangemaakt. In gezonde conditie is dit slijm dun en helpt het om stof, bacteriën en pollen uit de luchtwegen te filteren. Dat slijm gaat vanzelf via je keel naar je maag zonder dat je het merkt.

Maar bij een postnasale drip voel je het slijm juist duidelijk achter in je keel zakken. En dat is vervelend. Vooral als het slijm blijft hangen, merk je echt dat het daar zit, voel je een kriebel of heb je last van een voortdurende hoestprikkel. Je kunt het gevoel hebben dat er “iets zit dat eruit moet”, maar het lukt niet om het op te hoesten, weg te schrapen of door te slikken. Daarom voelt het zo hardnekkig aan.

Bijkomende klachten zijn bovendien:

• Keelschrapen of kuchhoest (vooral ’s ochtends)
• Brokgevoel in de keel
• Slechte adem
• Neusverstopping of loopneus
• Hoofdpijn of druk in het hoofd (bij sinusklachten)

Bovenstaande klachten komen vooral voor bij dik of taai slijm.

Hoe ontstaat een postnasale drip?

Normaal gesproken heb je geen last van een postnasale drip, maar het kan om drie redenen ontstaan. We leggen uit wat de oorzaken zijn.

Je maakt meer slijm aan dan normaal

De slijmvliezen in je neus en bijholten kunnen om diverse redenen plotseling meer slijm produceren dan in een normale situatie. Bijvoorbeeld door:

• Een verkoudheid
• Hooikoorts, huisstofmijt of een aantal andere allergieën (allergische rhinitis)
• Droge lucht of rook
• Een acute chronische bijholteontsteking (sinusitis)
• Zwangerschap of hormoonschommelingen
• Sommige medicijnen (zoals bloeddrukverlagers, medicatie bij Parkinson of antidepressiva)

Het slijm is dikker of taaier dan het zou moeten zijn

Het indikken van slijm ontstaat door verdamping van vloeibare bestanddelen (vocht), waardoor vaste bestanddelen in het slijm overblijven. Dit komt bijvoorbeeld door droge lucht in je woning, doordat je veel rookt of als je te weinig drinkt.

Bij dikker slijm is het moeilijker voor je lichaam om het ongemerkt af te voeren. Je voelt het blijven hangen en kunt het lastig wegslikken. Dit slijm zakt dan achter in de keelholte en blijft daar plakken.

Neuspoliepen kunnen ook een rol spelen. Ze blokkeren soms de normale afvoer van slijm, waardoor het slijm blijft staan en indroogt. Daardoor wordt het dikker en moeilijker door te slikken.

Je keel reageert tijdelijk gevoeliger op normaal slijm

Slijmvlies dat ontstoken is, bijvoorbeeld door een allergie of infectie, is veel gevoeliger wanneer slijm uit de neus naar de keel loopt. Je reageert anders op verder normale omstandigheden. Je voelt sneller kriebel, irritatie of de urgentie om te hoesten.

Is je slijm dik, geel of stinkend? Dan kan er sprake zijn van een infectie of bijholteontsteking. Dan is het verstandig om je huisarts of zelfs een KNO-arts te raadplegen.

Welke maatregelen kun je nemen?

De behandeling van een postnasale drip hangt af van de onderliggende oorzaak. Afhankelijk van wat er speelt, kun je zelf al veel doen om de klachten te verlichten. Hieronder vind je gerichte tips per situatie:

• Spoel je neus regelmatig met een zoutoplossing, vooral bij allergieën zoals hooikoorts of huisstofmijtallergie.
• Gebruik een antihistaminicum bij allergieën zoals hooikoorts, huisstofmijt of dierenallergie.
• Gebruik een ontstekingsremmende neusspray (zoals corticosteroïden bij chronische ontsteking of sinusitis).
• Probeer te stoppen met roken.
• Vermijd rook, parfum en andere irriterende stoffen.

Wat helpt bij dik of taai slijm?

Taai slijm blijft makkelijker hangen in de keel. Om het slijm dunner te maken:

• Drink voldoende water.
• Gebruik een luchtbevochtiger.
• Stoom of adem vochtige lucht in.
• Vermijd uitdrogende omstandigheden (zoals droge verwarmingslucht).

Wat kun je doen bij een gevoelige keel?

Soms reageert je keel extra sterk op normaal slijm, zoals bij reflux of overgevoeligheid:

• Vermijd overmatig schrapen en kuchen.
• Drink regelmatig kleine slokjes water.
• Vermijd prikkelende stoffen (zoals rook of sterk parfum).
• Raadpleeg je huisarts als je klachten langdurig aanhouden.

Samengevat

Postnasale drip is een verschijnsel waarbij slijm uit je neus of bijholten voelbaar achter in je keel zakt. Vooral bij dik of taai slijm geeft dit klachten, zoals hoesten, schrapen of brokgevoel. Gelukkig zijn er goede manieren om het slijm dunner te maken, zodat je het weer ongemerkt in kan slikken en je daarmee je keel weer tot rust brengt.