27 Mei 2025

Veel niezen zonder verkoudheid: hoe kan dat?

Moet je veel niezen terwijl je geen last hebt van andere typische verkoudheidsymptomen, zoals keelpijn en een verstopte neus? Dan duidt dit meestal op een allergie. Maar er kan ook wat anders aan de hand zijn. We lopen alle mogelijke oorzaken met je door, compleet met suggesties om er iets aan te doen.

Veel mensen moeten juist thuis ineens vaak niezen. Dat komt doordat de meest voorkomende triggers zich binnenshuis bevinden en dan ook nog op specifieke momenten op de dag.

Waarom nies je zo vaak, zonder verkouden te zijn?

Allergieën

Moet je vooral veel niezen in de ochtend of in de avond? Dan is allergie de meest waarschijnlijke oorzaak. Dit noemen we ook wel ‘allergische rinitis’. Ook als je nooit eerder allergisch was, kun je dat wél plotseling worden. Het kan gaan om verschillende soorten allergie:

Hooikoorts (pollenallergie)

Deze allergie speelt vooral in de ochtend. Want dan zijn bepaalde pollen, zoals graspollen, het sterkste aanwezig in de lucht. Die komen dan via bijvoorbeeld een open raam je slaapkamer in en in je neus terecht.

Hooikoortsklachten kun je op verschillende manieren aanpakken. Zo kun je ze voorkomen door contact met pollen te vermijden (bijvoorbeeld door ramen dicht te houden of een zonnebril te dragen), of je kunt klachten bestrijden met medicijnen zoals antihistaminica, neussprays, neuszalven of neusdouches.

Bekijk effectieve middelen tegen hooikoorts.

Huisstofmijtallergie

Deze allergie speelt met name in de ochtend, maar kan vervolgens in de avond weer opkomen. Dat zijn immers de momenten waarop je in de slaapkamer bent.

In je bed zitten heel veel huisstofmijten. Wanneer je slaapt, adem je de uitwerpselen in. Als je daar allergisch voor bent, krijg je al snel last van klachten, waarvan niezen er één is. Vooral in de ochtend spelen die klachten op. Je bent dan de hele nacht langdurig blootgesteld aan de allergenen. Zodra je wakker wordt, merk je ineens de volle lading van de opgebouwde irritatie.

Net als bij hooikoorts, kun je klachten bij huisstofmijt op verschillende manieren bestrijden.

Bekijk effectieve middelen tegen huisstofmijtallergie

Dierenharen en -schilfers

Van haren en huidschilfers van allerlei dieren is bekend dat ze allergieklachten kunnen veroorzaken wanneer ze bijvoorbeeld in de neus komen. Wat kan helpen, is je neus goed reinigen. Daarvoor gebruik je een neusreiniger. Slapen jullie dieren in de slaapkamer, misschien zelfs op bed? Dan is het misschien beter om ze uit de slaapkamer te houden.

Schimmels

Zonder dat je het weet, kunnen er schimmels ontstaan in je huis. Bijvoorbeeld in donkere, vochtige hoekjes. Het kan heel goed zijn dat je daar allergisch voor bent. Juist ’s avonds, wanneer je langer binnen bent, kunnen dan klachten ontstaan. De beste remedie hiertegen is uiteraard de schimmels opsporen en verwijderen.

Kakkerlakken

Tot slot zijn sommige mensen allergisch voor een andere bron die vooral voorkomt in stedelijke gebieden: kakkerlakken. Mensen kunnen allergisch reageren op verschillende allergenen van de kakkerlak, zoals stoffen die aanwezig zijn in hun uitwerpselen. Toch is een kakkerlakallergie relatief zeldzaam.

Bij bovenstaande oorzaken is het sowieso verstandig om je slaapkamer en bed vaker te luchten en de kamer (nog) beter schoon en stofvrij te houden. Schoonmaken maakt vaak al een groot verschil. Ook zou je een luchtreiniger kunnen proberen.

Niezen is zelden de enige klacht bij een allergie

Alhoewel niezen een veelgehoorde klacht is bij allergieën, komt het zelden alleen voor. Vaak gaat het samen met andere klachten zoals:

een loopneus (rhinorroe),
jeuk aan neus of ogen,
verstopte neus,
tranende of branderige ogen.

Deze klachten ontstaan doordat je lichaam bij een allergische reactie histamine aanmaakt, een stofje dat meerdere delen van het neusslijmvlies en de luchtwegen tegelijk prikkelt. Daardoor treden vaak meerdere klachten tegelijk op.

Heb je dus naast het niezen ook last van bovenstaande klachten, dan is de kans nog groter dat je last hebt van een allergie, bijvoorbeeld voor pollen, huisstofmijt of dieren.

Laat je testen op allergieën

Vermoed je dat een allergie inderdaad de oorzaak is van jouw niesbuien? Dan is het verstandig om een allergietest te laten doen. Zo weet je zeker wat de oorzaak is van je klachten, en kun je gerichter behandelen of vermijden.

In eerste instantie kun je hiervoor terecht bij je huisarts. Die kan je doorverwijzen voor een huidpriktest of een bloedonderzoek (RAST-test). Daarmee wordt gemeten of je lichaam antistoffen aanmaakt tegen veelvoorkomende allergenen, zoals pollen, huisstofmijt of dieren.

Je online laten testen of via een drogist kan, maar deze testen worden als minder betrouwbaar gezien.

Allergische rhinitis komt wereldwijd voor bij 10% tot 25% van de bevolking, en deze cijfers worden mogelijk nog onderschat doordat veel mensen geen arts raadplegen.

Andere oorzaken van ineens moeten niezen

Hoewel allergische rinitis de meest voorkomende oorzaak is, kan je frequente niezen ook aan andere vormen van rinitis liggen. Dan ben je dus niet allergisch, maar heb je óf een infectie in je neus, bijvoorbeeld door griep of verkoudheid (infectieuze rinitis), óf een andere vorm van rinitis waar geen specifieke naam voor is. Dan noemen we het ‘niet-allergische of niet-infectieuze rinitis’. Het komt neer op een neusontsteking zonder dat er een duidelijke reden voor te vinden is

Daarnaast zijn er allerlei andere oorzaken die ervoor zorgen dat je (incidenteel) veel moet niezen. Bijvoorbeeld:

Onzichtbare prikkels in de lucht

Als je gevoelig bent voor stofjes in de lucht, kun je daarvan opeens niezen. Denk dan aan sterke geuren als parfum en schoonmaakmiddelen, maar ook rook, opgewaaid stof of luchtvervuiling.

Temperatuurschommelingen

Niet veel mensen weten dit, maar van een plotselinge temperatuurwisseling kun je óók moeten niezen. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren wanneer je van een warme naar een koude kamer loopt – of omgekeerd.

In fel licht kijken

Als je in fel licht kijkt als je een kriebel in je neus krijgt, moet je sneller niezen. Maar bij sommige mensen is kijken in fel licht alleen al genoeg. Dit noemen we dan een ‘optische niesreflex’. Het is een erfelijke aandoening.

Droge lucht

Met name de verwarming zorgt voor droge lucht. Die kan je neusslijmvliezen irriteren. Heb je ook ’s nachts de verwarming aanstaan, in je slaapkamer? Dan is het niet zo gek dat je ’s ochtends veel moet niezen. Probeer dan de verwarming lager te zetten, en kijk of dat verschil maakt.

Vermoeidheid

Als je moe bent, kan je immuunsysteem wat zwakker zijn. Dan reageer je (nog) sterker op allergieën en irritaties. Je kunt dan dus ook sneller last krijgen van veel niezen.

Neusirritatie

Tot slot kunnen ook zaken als airconditioning, kaarsen of zelfs pittig eten je neus zodanig prikkelen, dat je (veel) moet niezen.

Bij veel van bovengenoemde oorzaken is het altijd een goed idee om je huis, en dan met name je slaapkamer, goed te ventileren en flink te stofzuigen.

Samengevat

Veel moeten niezen, terwijl je niet verkouden bent, wordt vaak veroorzaakt door een allergie, waarvan hooikoorts of huisstofmijtallergie de meest voorkomende zijn. Maar ook andere prikkels kunnen een rol spelen, zoals droge lucht, temperatuurwisselingen of geurstoffen. Let op bijkomende klachten zoals jeuk of een loopneus, en overweeg een allergietest. Zo kun je gerichter iets aan de oorzaak doen, en aan de niesbuien zelf.\