Geschreven door Jan van der Borden. Jan was 31 jaar lang actief als KNO-arts.

Het is bijna niet voor te stellen dat iemand de afgelopen maanden niet verkouden is geweest. Om mij heen hoor ik geproest, gesnotter en gehoest en daarna volgt gelijk de opmerking: "Het is geen corona hoor!"

Verkoudheid, griep en corona zijn verschillende ziektebeelden met veel overlappende klachten: hoesten, keelpijn, je beroerd voelen. Aan de ernst van de klachten valt niet te bepalen welke ziekte je hebt. Je laten testen kan één diagnose in ieder geval bevestigen: En dat is corona. Van dit Covid-19-virus weten we inmiddels dat er verschillende varianten zijn. Het vervelende is dat ditzelfde ook geldt voor de ziektebeelden verkoudheid en griep. Er zijn vele verkoudheidsvirussen en vele griepvirussen. Telkens kan er dus weer een nieuwe optreden.

Een lui immuunsysteem

Al deze luchtwegvirussen hebben tijdens de behandeling ervan twee dingen met elkaar gemeen: antibiotica innemen werkt niet, maar in isolatie gaan helpt wel om verspreiding van het virus af te remmen. Onze kennis omtrent virussen en met name de verspreiding ervan is de laatste jaren fors toegenomen en de inzichten over hoe deze ziekten aan te pakken ook. Echter, niet elke expert is gelijkgezind qua aanpak, maar over een paar jaar weten wij ongetwijfeld beter wat goed en verkeerd was in de aanpak.

In Nederland zien we dat infectie met het Covid-19-virus er op dit moment toe leidt dat mensen niet heel ernstig ziek meer worden, maar dat verkoudheids- en griepvirussen meer de kans krijgen en ook meer klachten geven dan drie jaar geleden. Is onze afweer soms minder actief? Of is er meer aan de hand? Deskundigen op het gebied van infectieziekten denken dat ons immuunsysteem wat lui is geworden, omdat er twee jaar lang bijna geen virussen meer zijn langsgekomen.

Ook allergie kan een rol spelen

Door de zachte winter is het overigens ook mogelijk dat verkoudheidsklachten door een boompollenallergie worden veroorzaakt. Het is vervelend dat deze niet-virale oorzaak van bovenste luchtwegklachten ook nu kan opspelen. Allergiepatiënten kennen dit probleem, maar ben je nog niet bekend met een inhalatieallergie, dan is ook hierbij testen de manier om er achter te komen.

Virale klachten behandelen

Als je last hebt van virale klachten van de bovenste luchtwegen, is de algemene behandeling overigens steeds hetzelfde. Neem rust, isoleer je zoveel mogelijk en neem de tijd om uit te zieken. 

Een specifieke behandeling kan bestaan uit paracetamol, ontzwellende neusdruppels en stomen. Houd bovendien je keelslijmvlies vochtig door veel en koud te drinken en smeer zalf voor in je neus als de huid door uitdroging schraal wordt.

Mijn eigen leidraad

“Hoe ga jij met een verkoudheid om?”, Dit wordt mij vaak gevraagd, want ik zou toch deskundig moeten zijn. Ja, dat is inderdaad goed om te vertellen.
Als ik wakker word met keelpijn, ga ik ervan uit dat ik een virusinfectie heb opgelopen en neem 1000 mg paracetamol. Het spreekt voor zich dat u zelf moet bepalen wat een goede dosering is voor u.

Voel ik mij toch beroerder worden, dan doe ik een zelftest. Bij een positieve coronatest zeg ik al mijn afspraken af, was nog vaker mijn handen en blijf thuis. Word ik echt beroerd bij een negatieve test, dan denk ik griep te hebben en kruip in bed, zodat ik eventueel kan gaan lezen en bijslapen. In alle andere gevallen ben ik slechts verkouden, gebruik zo nodig een neusspray en geef geen handen meer.

Verder troost ik mijzelf met de gedachte dat, zonder enige vorm van behandeling, de ziekteperiode van een virale bovenste luchtweginfectie gemiddeld 7 dagen duurt en met behandeling…een week. Met andere woorden, iets doen verlicht mogelijk, maar verkort niet.

Dit artikel is geschreven door:

Jan van der Borden
KNO-arts

Jan is sinds 1989 KNO-arts. Hij heeft gewerkt in het AMC, Andreas Ziekenhuis, SLAZ en het BovenIJ Ziekenhuis. Hij is erelid van de Nederlandse KNO-vereniging. Voor deze vereniging en andere zorgaanbieders professionaliseert hij websites, zoals neus.nu. Via miotheek.nl geeft hij nascholing over otologie voor o.a. huisartsen.

“Ik zat heel lang in het KNO-vak en ondersteun nog steeds graag mensen met mijn kennis en kunde. Dat deed ik in mijn spreekkamer, maar nu ook met duidelijke uitleg op diverse websites.”