Verslaving door gebruik van neusspray. Wat te doen?
Een neusspray lijkt aanvankelijk voor veel mensen een handige oplossing te zijn bij verkoudheidsklachten. Maar sommige neussprays blijken een verslavende werking te hebben. Hoe kan dat en wat valt daar tegen te doen?
Inhoud:
- Is een neusspray verslavend?
- Hoe lang mag je een neusspray gebruiken?
- Hoe kom je van neussprayverslaving af?
- Tip 1: Stoppen met neusspray: Cold Turkey
- Tip 2: Beginnen met één neusgat
- Tip 3: Verzachtende neuszalf
- Tip 4: Alternatieve behandelingen
Is een neusspray verslavend?
Een neusspray kan inderdaad verslavend werken. Maar dat geldt niet voor elk type neusspray. Neussprays die zogenoemde decongestiva bevatten (stoffen die zorgen voor verlichting van verstopping in de neus), kunnen verslavend zijn. Dit kan gebeuren als ze langere tijd, regelmatig worden gebruikt.
Het gaat vaak om neussprays en neusdruppels zonder zoutoplossing, maar met de stoffen oxymetazoline en met name xylometazoline.
Deze neussprays (maar ook neusdruppels) werken door de bloedvaten in de neus te vernauwen. Dit vermindert congestie. Maar langdurig gebruik kan leiden tot het fenomeen ‘rebound congestie’. Wat is dat precies?
Rebound congestie verwijst naar een fenomeen waarbij neusverstopping toeneemt na tijdelijke verlichting ervan. In het geval van de neusspray betekent dit dat, na een aantal weken, het sprayen de neus juist meer verstopt raakt, dan vlak daarvoor.
Gebruikers komen dan in de verleiding om de neusspray opnieuw te gebruiken om dit ongemak te verlichten. Te lang neusspray gebruiken zorgt voor een cyclus van afhankelijkheid. Met een duur woord wordt dit ook wel "nasale medicatieafhankelijkheid." genoemd.
Hoe lang mag je een neusspray gebruiken?
Het advies van artsen is om neussprays met oxymetazoline en xylometazoline niet langer dan 3-4 dagen te gebruiken.
Blijf je toch last houden van aanhoudende neusproblemen? Dan is het raadzaam medisch advies in te winnen voor een passende behandeling waarbij het risico op verslaving wordt geminimaliseerd.
Maar gebruik jij een neusspray inmiddels langer dan 3-4 dagen? En merk je dat er verschijnselen van medicatieafhankelijk ontstaan? Wij geven je 4 tips over hoe je kunt proberen van een neussprayverslaving af te geraken of om deze te voorkomen.
Van een neussprayverslaving afkomen of het voorkomen
En dit is zeker niet makkelijk. Want voor je gevoel raak je bijna volledig afhankelijk van de spray om prettig adem te kunnen halen. Houdt er rekening mee dat elk persoon verschillend is en dat een tip wellicht voor niet de juiste manier is.
Tip 1. Cold turkey: Stoppen met je neusspray
De methode die door een bekende KNO-arts, Dr. Jolijn Brouwer op Linda.nl (zie artikel hieronder), wordt aangeraden, is om ‘cold turkey’ te stoppen. Dit doe je door abrupt niet meer de neusspray te gebruiken. Dat is een aantal dagen erg vervelend, maar als je doorzet wordt het steeds minder. Je moet door de ontwenningsfase heen.
Zij raadt ook aan om als alternatief je neus te spoelen met een zoutoplossing. Daarover later meer.
Lees hier het volledige artikel.
Houdt er wel rekening mee dat Cold turkey stoppen niet een geschikte methode is voor iedereen. Vooral als mensen vastberaden zijn om onmiddellijk te stoppen, kan het werken.
Andere mensen hebben hier meer moeite mee. Zij zijn meer gebaat met geleidelijk afbouwen. Dit kun je het beste doen onder begeleiding van een arts. De ontwenningsverschijnselen kunnen bij langzaam afbouwen minder zijn.
Bij cold turkey stoppen is er bovendien een verhoogd risico op het rebound-effect. Dit kan resulteren in een tijdelijke toename van neuscongestie.
Tip 2. Begin met één neusgat wanneer stoppen lastig is
Deze tip sluit aan bij het geleidelijk afbouwen. Maar KNO-arts Fokkens adviseert in het NRC wel om 'cold turkey' te stoppen. “Probeer direct te stoppen, hoe moeilijk ook” geeft hij aan.
Maar als dat niet lukt, probeer dan één neusgat per keer af te kicken. Begin dus met alleen sprayen in één neusgat. Zo kan het slijmvlies in het andere neusgat ‘afkicken’. Daarna moet je binnen een paar dagen ook stoppen met sprayen in je andere neusgat.
Tip 3. Verzachtende neuszalf
Een neuszalf met zuivere honing is geen directe oplossing voor je verstopte neus. Maar het helpt jouw neus herstellen van al het sprayen. De kans is namelijk aanwezig dat er korstvorming of kleine wondjes zijn ontstaan. Dat kan pijn doen.
Smeer de zalf in je neus voor wat verzachting als je aan het ‘afkicken’ bent. NasuMel verlicht klachten zoals (geïnfecteerde) wondjes en korstjes in de neus en droog en geïrriteerd neusslijmvlies.
NasuMel eerst proberen? Dat kan! Vraag een proefmonster aan.
Zojuist bespraken we 3 concrete tips om van je neussprayverslaving af te komen en een extra tip tegen de wondjes en korstjes als gevolg van het vele sprayen. Je kunt ook preventief te werk gaan. We leggen uit hoe.
Tip 4. Alternatieve behandelingen
Je kunt verslaving voorkomen door juist niet een neusspray met xylometazoline of oxymetazoline te gebruiken. Overweeg in plaats daarvan het gebruik van een neusspray met zoutoplossing om de neus te spoelen en te bevochtigen. Dit helpt vaak ook bij het verminderen van congestie.
Of gebruik een neusspray met capsaïcine zoals Capsinol neusspray. Dit stofje geeft het hete effect aan peper. Capsaïcine prikkelt het slijmvlies en geeft je een helder gevoel in je hoofd. Het zout en xylitol laten de slijmvliezen slinken.
Hierdoor neemt de slijmproductie in de neus af en kan het helpen in het remmen van ontstekingen. Het is bovendien een neusspray die je langer mag gebruiken.
Gebruik je liever helemaal geen neusspray? Een alternatief om je verstopte neus te openen zonder neusspray is het gebruik van een neusdouche met nasaal spoelzout.
Een neusdouche is een handige manier om 'viezigheid' (slijm, snot, korstjes) of zelfs allergenen uit je neus te spoelen.
Een neusdouche met een zoutoplossing is veiliger omdat de kans op verslaving veel kleiner is. De neusdouche spoelt op een milde manier je neus zonder de verslavende stoffen die in sommige decongestiva-sprays zitten.
Bovendien kun je ook een neusdouche voor een langere periode gebruiken.
Bekijk tot slot hieronder een aantal verhalen uit het dagelijks leven, van mensen die verslaving als gevolg van het gebruik van een neusspray ervaren.
- Op Linda.nl legt KNO-arts Dr. Jolijn Brouwer uit, hoe snel je verslaafd kunt raken aan neusspray of neusdruppels met xylometazoline.
- Op rtlnieuws.nl deelt Lisa haar verhaal over haar 8-jaar lange verslaving aan neusspray. Zij heeft uiteindelijk een neusoperatie ondergaan.
- KNO-arts Ingrid van Rooy vertelt op nporadio1 dat ze meerdere keren per week te maken krijgt met een neussprayverslaving.
