Geschreven door Jan van der Borden. Jan was 31 jaar lang actief als KNO-arts.

De winter nadert. Je jas wel of niet aan doen is inmiddels geen lastige beslissing meer. Die gaat aan bij deze temperaturen. Virussen vinden dit koude weer heerlijk als zij eenmaal een gastheer hebben gevonden (lees: mens). Dankzij hun gastheer vermenigvuldigen ze zich snel. Het kan dan gaan om een alledaags verkoudheidsvirus, een griepvirus en tegenwoordig ook het coronavirus.

Daarbij gaat het er niet om of je nu wel of niet een jas, muts of sjaal om hebt. Die beschermen je niet tegen een virus. ‘Kou vatten’ is een veelvoorkomend misverstand.

Maar dicht opeengepakt zitten in een bus, tram of trein verhoogt wel de kans op een infectie. Via hoesten en niezen wordt het virus van het ene slijmvliesoppervlak naar het andere geblazen. Deze virussen vermenigvuldigen zich vervolgens in het slijmvlies van de bovenste luchtweg.

De bovenste luchtwegen, waaruit bestaan die?

Wat verstaan we onder de bovenste luchtwegen? Uiteraard is dit de neus, maar daar valt ook onder het traject achter in de neus. Dat traject bestaat uit de neuskeelholte tot aan de ingang van de luchtpijp. Deze ingang wordt gemarkeerd door de twee stembanden. Maar dat is niet alles. Ook de neusbijholten, de buizen van Eustachius en het middenoor horen hierbij. Al deze delen van de bovenste luchtweg, bevatten namelijk allemaal hetzelfde slijmvlies, het respiratoir epitheel. Het is om die reden dat een infectie door een virus voorin de neus, razendsnel doorgaat naar neusbijholten, middenoren en stembanden. Dat zorgt voor klachten, zoals neusverstopping, hoofdpijn, oorpijn, keelpijn en heesheid. Over heesheid wil ik wat dieper ingaan.

Duur van heesheid bij verkoudheid en mogelijk gevaar

Heesheid is een veel voorkomend symptoom van verkoudheid. Een hees stemgeluid ontstaat door afwijkingen aan de randen van de stembanden (slijmvlieszwelling). Er ontsnapt dan ‘valse lucht’ en dat klinkt hees.

Wanneer er sprake is van een normale verkoudheid dan is heesheid binnen één tot twee weken verdwenen. Dat is belangrijk om te weten, want er kan ook een kwaadaardige oorzaak aan ten grondslag liggen. Wanneer er namelijk sprake lijkt te zijn van stembandkanker dan gebeurt dat niet spontaan. Behandeling is dan echt noodzakelijk en liefst zo snel mogelijk. Heb je daarom last van heesheid die langer duurt dan 3 weken en waar je geen goede verklaring voor kunt vinden? Dan vereist dit een huisartsbezoek en een oordeel voor directe doorverwijzing naar een KNO-arts.  

Tip! Let altijd goed op met alles wat je leest over ziektebeelden. Mensen delen zelf veel via sociale media. In Nederland kun je op eenvoudige manier vaststellen welke online informatie betrouwbaar is via betrouwbarebron.nl. Een goed voorbeeld van duidelijke voorlichting vind je op kno.nl. Onlangs zijn daar 13 nieuwe voorlichtingspagina’s over stemproblemen toegevoegd.

Bekijk ook onze producten die helpen tegen een hese stem als gevolg van verkoudheid, maar bijvoorbeeld ook door overbelasting van de stembanden.

Dit artikel is geschreven door:

Jan van der Borden
KNO-arts

Jan is sinds 1989 KNO-arts. Hij heeft gewerkt in het AMC, Andreas Ziekenhuis, SLAZ en het BovenIJ Ziekenhuis. Hij is erelid van de Nederlandse KNO-vereniging. Voor deze vereniging en andere zorgaanbieders professionaliseert hij websites, zoals neus.nu. Via miotheek.nl geeft hij nascholing over otologie voor o.a. huisartsen.

“Ik zat heel lang in het KNO-vak en ondersteun nog steeds graag mensen met mijn kennis en kunde. Dat deed ik in mijn spreekkamer, maar nu ook met duidelijke uitleg op diverse websites.”