Geschreven door Jan van der Borden. Jan was 31 jaar lang actief als KNO-arts.

Mensen ademen vooral door hun neus. Wanneer je dus moeite hebt om door je neus te kunnen ademen is dat behoorlijk vervelend en moet je dus overschakelen naar mondademhaling.

Bij een gewone verkoudheid heeft vrijwel iedereen wel eens moeite met ademen door de neus. Dat komt doordat de neus dan verstopt zit. De zwelling in je neus is de klacht die ervoor zorgt dat je neus verstopt raakt en je daardoor minder makkelijk kunt ademen. Een neusspoeling met spoelzout is dan een voor de hand liggende en effectieve manier om je verstopte neus te verminderen.

Maar heb je vaker last van een verstopte neus, dan is er misschien geen sprake meer van een gezonde neusfunctie en is het handig om wat meer te weten over het fenomeen van de ‘twee neuzen’ – een leuke benaming voor het feit dat je neus eigenlijk uit twee doorgangen bestaat, die elk een eigen rol hebben in het ademhalen.

Hoezo twee neuzen?

Je neus bestaat uit twee delen; het linker- en het rechterneusgat (twee neusgangen). Ze hebben allebei een eigen rol. Twee aparte neuzen zou je dus kunnen zeggen. Door beide neusgangen wordt de lucht die je inademt gefilterd, bevochtigt en op temperatuur gebracht. Zo wordt de lucht optimaal voorbereid voor de longen. Alleen ze wisselen elkaar hierin af. Je ademt dus niet altijd evenveel door beide neusgaten tegelijk.

Bij een gezonde neusfunctie gaat de luchtstroom recht en soepel door je neus heen. Dit wordt ook wel lamellaire stroming genoemd. Er ontstaan geen botsingen met structuren aan de binnenkant van de neus.

Maar als de luchtstroom gehinderd wordt door snot of door slijm, dan veroorzaakt dit ronddraaiende lucht (wervelingen). Dat zijn draaiende luchtstromen die een verstopt gevoel veroorzaken, ook al zit je neus misschien niet écht dicht.

Luchtwervelingen zorgen daarnaast voor irritatie of zelfs beschadiging van het neusslijmvlies. Je slijmvlies wordt kwetsbaar, kan makkelijker gaan bloeden en er ontstaan eerder korstjes. Helaas raakt je neus daardoor nog voller, met minder goed kunnen ademen tot gevolg.

Beide ‘neuzen’ moeten goed functioneren om elkaar onder gezonde omstandigheden af te wisselen. Als dat niet meer goed lukt, bijvoorbeeld omdat één kant structureel meer geblokkeerd is, dan loop je continu met een gevoel van verstopping rond.

Omdat maar één neusgat per ‘ronde’ dominant is, krijgt het andere even rust. Die afwisseling is normaal. Maar als je merkt dat één kant bijna altijd slechter ademt dan de andere, is er mogelijk meer aan de hand.

Hoe een scheef neustussenschot de luchtstroom kan hinderen

Het slecht ademen door ‘een van je neuzen’ kan bijvoorbeeld worden veroorzaakt door een scheef neustussenschot. Een KNO-arts kan dit corrigeren met een operatie.

De ingreep voor een scheef neustussenschot heet een septumcorrectie (het rechtzetten van het tussenschot in het midden van de neus). Deze ingreep heeft lang in een kwaad daglicht gestaan. Het werd gezien als een operatie die amper verbetering opleverde én vervelend was om te ondergaan. Gelukkig is dat beeld inmiddels achterhaald, mits de indicatie juist is en de ingreep goed wordt uitgevoerd.

Wanneer beide neusgangen daarna beter functioneren en je weer gelijkmatig door beide kanten kunt ademen, is dat letterlijk én figuurlijk een verademing.

Neusspreider of neus-endoscopie

Als je onder gezonde omstandigheden merkt dat één kant van je neus minder lucht doorlaat, dan is er meestal iets aan de hand aan de binnenkant of in de bouw van je neus. Dat is iets om serieus te nemen: beide neusgangen moeten ongeveer evenveel worden gebruikt voor een gezonde, vrije ademhaling. Ga in dat geval naar je huisarts; die kan je doorverwijzen naar een KNO-arts voor verder onderzoek.

Een KNO-arts kan met een neusspreider (neusspeculum) vaak al veel vaststellen. De arts gebruikt de neusspreider om beter in je neus te kunnen kijken.

Een neusendoscopie (het kijken met een kijkslangetje of star kijkbuisje geeft de KNO-arts wat meer informatie. Die kan dan dieper in de neus kijken voor afwijkingen.

[products=blog_nietneusademen_neusspreiders]

Dit artikel is geschreven door:

Jan van der Borden
KNO-arts

Jan is sinds 1989 KNO-arts. Hij heeft gewerkt in het AMC, Andreas Ziekenhuis, SLAZ en het BovenIJ Ziekenhuis. Hij is erelid van de Nederlandse KNO-vereniging. Voor deze vereniging en andere zorgaanbieders professionaliseert hij websites, zoals neus.nu. Via miotheek.nl geeft hij nascholing over otologie voor o.a. huisartsen.

“Ik zat heel lang in het KNO-vak en ondersteun nog steeds graag mensen met mijn kennis en kunde. Dat deed ik in mijn spreekkamer, maar nu ook met duidelijke uitleg op diverse websites.”